BMW Sport

Forum dyskusyjne fanów marki BMW

Teraz jest 28 marca 2024, 16:31

Wszystkie czasy w strefie UTC + 1


Regulamin działu


Drogi forumowiczu, przed założeniem nowego tematu proszę o skorzystanie z opcji szukaj.
Jeśli to nie przyniesie efektu i nie uzyskasz odpowiedzi na twoje pytanie. Możesz założyć nowy temat. Proszę jednak o poprawne tytułowanie tematów,posty o tytułach "Pomocy " będą poprawiane bądź usuwane.


Proszę również o poprawne tytułowanie tematów:
[Exx] Tytuł tematu



Utwórz nowy temat Odpowiedz w temacie  [ Posty: 8 ] 
Autor Wiadomość
 Tytuł: [Exx] Wymiana rozrządu w 2,5 td(s) i 1,8 tds
PostNapisane: 13 stycznia 2007, 16:32 
Offline
Specjalista

Posty: 2903
W poniższej instrukcji opisuję zakres czynności jakich należy dokonać w celu wymiany łańcuchów rozrządu w silnikach 2,5 td(s) i 1,8 tds bez demontażu głowicy. Jest to szczegółowy opis czynności, których zawsze dokonuje podczas tej wymiany i mam nadzieję że będzie to bardzo pomocny artykuł dla osób, podejmujących się tego zadania.

I. NA WSTĘPIE.

Naprawa ta pochłania sporej ilości czasu i wymaga w niektórych przypadkach zastosowania kilku nietypowych narzędzi z całej palety, dlatego też przed przystąpieniem do wymiany, zalecam z uprzednim zapoznaniem się tej instrukcji i zwrócenia uwagi na wyszczególnione przeze mnie niebieską czcionką typ narządzia lub klucza.

Konieczne jest także zakupienie przed wymianą poniższych elementów:
- łańcuch rozrządu górny [11 31 2 246 582],
- łańcuch rozrządu dolny [13 52 2 246 583],
- płoza napinająca górna [11 31 2 243 944],
- płoza napinająca dolna [13 52 2 243 936],
- simmering wału 48x65x10 [11 14 2 249 532]
- uszczelka przedniego dekla:
____papierowa - występuje w starszych silnikach, w których podstawa pod pompę wtryskową jest aluminiowa przykręcana do bloku [11 14 2 245 879]
____metalowa - wystepuje w nowszych silnikach, w których podstawa pod pompę wtryskową jest odlewem bloku [11 14 2 245 175]

Przydatne są także:
- uszczelka pokrywy zaworów:
____dla silników 2,5 starszych, w których śruby dekla są na nasadkę typu torx 10, [11 12 2 244 398]
____dla silników 2,5 nowszych, w których śruby dekla są na imbus typu torx 45, [11 12 2 245 686]
____dla silników 1,8 [11 12 2 245 599]
-oring pompy podciśnieniowej [11 66 2 244 541]
-oring przewodu wodnego [11 53 2 248 435]
-oring pompy wody [11 51 1 711 484]

Jeżeli chodzi o koła zębate rozrządu to pozostawiam ten wybór użytkownikowi auta, gdyż nie ma zbytnio konieczności zmieniania ich za każdym razem, choć powinno się to robić, chociażby dla zasady.
- koło zębate wałka rozrządu [11 31 2 245 361]
- koło zębate pompy wtryskowej [13 52 2 245 376]
- koło zebate wału korbowego
____ w silnikach 2,5 [11 21 2 243 401]
____ w silnikach 1,8 [11 23 2 245 550]

II. PIERWSZE CZYNNOŚCI ROZBIÓRKOWE.

1. Na początek należy spuścić płyn z układu chłodzenia.
Po wcześniejszym odkręceniu ekranów podsilnikowych ( o ile jeszcze są) odkręcamy korek spustowy płynu, umiejscowiony po prawej stronie bloku silnika, pod kolektorem wydechowym, tuż przed koszem skrzyni biegów. Potrzebny nam będzie jakikolwiek klucz o rozmiarze 19 lub 13. Następnie spustu płynu dokonujemy z chłodnicy poprzez korek spustu po lewej stronie chłodnicy na samym dole także klucz o rozmiarze 13.
Po tej czynności, albo nawet i przed demontujemy wentylator oraz osłonę wentylatora. W tym celu zakładamy klucz płaski/widelec rozmiar 32 na śrubę od visca i mocnym uderzeniem młotka w klucz w kierunku zgodnym z obrotami silnika luzujemy wentylator i wraz z odczepioną osłoną na kołkach dźwigamy do góry. W niektórych modelach należy wcześniej zdemontować wloty powietrza do filtra powietrza, a w modelu E34 bez chłodnicy powietrza, czyli TD i w E39 oraz E38 pomocne jest wcześniejsze zdemontowanie dolotu powietrza do kolektora ssącego.
Następnym krokiem jest demontaż obudowy filtra powietrza odkręcając ją całkowicie od pokrywy zaworowej, a także zdjąć osłonę na kolektorze ssącym zakrywjącą wtryski, w tym celu posługujemy się kluczem imbus 5.
2. Blokowanie silnika.
Jest to następny krok pracy i w tym celu demontujemy pokrywę zaworową klucz nasadka torx 10 w starszych silnikach lub klucz imbus torx 45 w nowszych. Gdy mamy już zdjętą pokrywę przekręcemy za pomocą klucza rozmiar 22 śrubą na wale korbowym tak, aby krzywki wałka rozrządu na pierwszym cylindrze były skierowane ku górze. W tym momencie mozna przystapić do blokowania silnika poprzez otwór w bloku znajdujący sie z lewej strony silnika pod rozrusznikiem, a zaraz nad misą olejową, we wnęce wystającego odlewu bloku - tuż pod czujnikiem obrotów. Silniki 1,8 otwór ten mają umiejscowiony w innym miejscu, ale o tym w adnotacji poniżej.
Nie mając oryginalnego kołka blokującego, możemy go sobie wykonać sami. W tym celu należy poszukać odpowiednio twardej śruby M10 lub M11 o długości min 10cm - najlepiej śruba od przykręcania głowicy i zeszlifować jej końcówkę na średnicę 8 mm. Wkładając ją w otwór do blokowania, często zaślepionego plastikowym kołkiem koloru błękitnego lub kremowego, próbujemy wyczuć otwór w kole zamachowym kręcąc delikatnie wałem korbowym do przodu i do tyłu. Po udanym utrafieniu w otwór sprawdzamy czy nasza śruba wskoczyła wystarczająco dużo - jakieś min 5 mm.
3. Prace rozbiórkowe.
Luzujemy śrubki na kole pasowym pompy wody oraz śrubę główną na wale korbowym. Zakładamy na nią dość masywny klucz nasadka 22 na 1 cal i za pomocą dużego ramienia na 1 cal oraz przedłużeniu rurowym próbujemy odkręcać śrubę w kierunku przeciwnym do ruchu wskazówek zegara.
Odkręcamy przewód metalowy doprowadzający spaliny do zaworu AGR, oraz przewód wodny plastikowy lub metalowy przykręcany pod termostatem i nad alternatorem. Napinamy ramię napinające pasek wielorowkowy i ściągamy go. W modelach z klimatyzacją odkręcamy rolkę napinająca pasek sprężarki i odkręcamy sprężarkę od podstawy po to, aby później zdemontować podstawę sprężarki od bloku silnika.
Możemy także już odkręcić rolkę pośrednią, korpus termostatu, koło pasowe pompy wody i pompę wody, uważając na nią przy wyciąganiu, gdyż może mieć plastikowy wirnik i jego uszkodzenie zablokuje nam prace montażowe z braku drugiej pompy wody.

Pozostało nam zdemontować zestaw kół pasowych, ale najpierw musimy odkręcić ramię napinające pasek wielorowkowy. W tym celu posługujemy się kluczem imbus 17, aby odkręcic kapsel na przodzie ramienia w przeciwnym kierunku do ruchu wskazówek zegara. Czasem kapsel ten odkręca się bez wiekszego trudu, lecz są przypadki kiedy należy użyć sporej siły, gdyż potrafi się on zapiec, a niekiedy nawet nie puści, tylko odkręci się razem z podstawą na której ramie pracuje. Jest to o tyle kłopotliwe, gdyż mając ten zestaw na wierzchu cięzko jest go rozdzielić, np. celem wymycia wewnątrz i nasmarowania na nowo.

Musimy jeszcze odkręcić podstawę alternatora i pompy wspomagania, a raczej odciągnąć ja od bloku i dekla rozrządu. Dostęp do śruby dolnej alternatora jest nie łatwy i dla bezpieczeństwa proponuję odłączyć akumulator. Obie są wkręcane od tyłu alternatora i kluczami 13 próbujemy je wykręcić. Po odsunięciu alternatora ujawnią się dwie śruby trzymające jego podstawę. Jedna jest przykręcana do dekla rozrządu i ją musimy wykręcić całkowicie, a druga jest wkręcana w odlew bloku i ją wystarczy mocniej poluzować. Mamy jeszcze obok koła pasowego pompy wspomagania trójkątną blachę i ją również odkręcamy. Teraz możemy odciągnąć podstawę od dekla.
4. Demontaż dekla.
Odkręcamy 4 śruby misy olejowej wkręcane w dekiel i luzujemy po 4 śruby misy po bokach silnikach klucz rozmiar 10 lub nasadka torx 10, aby zmniejszyć naprężenie .
Od góry odkręcamy 3 śruby na przedniej lini brzegowej głowicy wkręcane w dekiel i jedną po drugiej stronie głowicy (po stronie termostatu) oraz nakrętkę wraz ze szpilką obok alternatora.
Teraz wystarczy już tylko odkręcisz dekiel od bloku i w tym celu musimy wykręcić, aż 15 śrub od przodu.

Mając poluzowany dekiel nie próbujemy wyszarpać go na siłę. Dekiel jest mocowany na tulejkowych kołkach ustalających i zanim nie odsuniemy go na min 5 mm od bloku, to wciąz jest ogromny nacisk na uszczelkę głowicy. Ruszamy nim delikatnie na boki obserwując zachowania gumowej uszczelki na kanale wodnym, patrząc przez otwór po termostacie. Jeżeli nie chce ona odkleić sie od dekla pomagamy delikatnie srubokrętem w oderwaniu, ale nie przerwaniu jej. Jest ona częścią uszczelki pod głowicą i z jej powodu w oryginale zalecany jest demontaż głowicy.
Uszczelka pod misą przeważnie jest metalowa również z zawulkanizowanym paskiem gumy i jej raczej nic się nie powinno stać. Gorzej kiedy była ona już wymieniana i ktoś założył papierową, to wtedy również sprawdzamy czy oddzieliła się od dekla.

III. WYMIANA ŁAŃCUCHA ROZRZĄDU.

Doszliśmy do punktu kulminacyjnego praco/wypocin.

1. Demontaż.
Wał korbowy mamy zablokowany, więc luzujemy śrubę na wałku rozrządu nasadka torx 14 oraz śrubę na kole zębatym pompy wtryskowej klucz rozmiar 18, a czasem nawet klucz rozmiar 21. Teraz próbujemy zbić koło zębate na pompie wtryskowej - do tego służy w zasadzie specjalny ściągacz, ale my go nie mamy i radzimy sobie uderzeniem zbijającym od tyłu poprzez jakiś nie ostry przecinak i młotek w miejsce koła w którym nie uszkodzimy zębów.

Teraz istnieje potrzeba zblokowania napinaczy. Tłoczek dolnego napinacza jest dosyć dobrze widoczny i napręzając płozę napinającą dolny łańcuch wciskamy tłoczek do końca i poprzez mały widoczny otworek wsuwamy np.gwożdzia 2-3mm który nam go zablokuje. Tak samo robimy z tłoczkiem górnego łańcucha, z tym że otworek blokujący jest prawie pod głowicą, a samo cofnięcie płozy napinającej jest niełatwe z braku odpowiedniego dostępu do niej. Gdy już uda nam się go cofnąć i zablokować odkręcamy całkowicie kółko zębate wałka rozrządu i ściągamy je. Od przodu w głowicę wkręcane są dwie szpilki na imbus 8 albo na torx 45 i je również wykręcamy. Teraz możemy szarpnąć prowadnicę łańcucha górnego do góry, ale po jego lini i wtedy nam wyjdzie. Demontujemy już luźną płoze dolną wysuwając tylko do przodu i ściągamy koło zębate na pompie wtryskowej. Koło to wysuwamy razem z dolnym kołem na wale korbowym. Demontujemy również górna płozę napinającą i silnik jest już pozbawiony rozrządu.

2. Zestawienie i montaż.
Zanim przystapimy do montażu rozrządu musimy go zestroić na łańcuchu.
Na dolnym kole zębatym jest nabity punkcik, który zawsze jest z przodu silnika. Koło zębate pompy wtryskowej ma czasem dwa oznaczenia na dany ząb 4 i 6. Jest to znak zęba, na którym pracuje zarówno czterocylindrówka, czyli 1,8 oraz sześciocylindrówka, a więc 2,5.
Oryginalny łancuch dolny ma dwa oczka w barwie miedzianej i są one oddalone o 10 oczek zwykłych - oczka cechowe są 11-stym i 12-stym oczkiem. Te oczka muszą się pokrywać z cechami na kołach zębatych, ale na lini łańcucha po jego zewnętrznej stronie, czyli nie od strony płozy napinającej.
Górny łańcuch wsuwamy od góry w głowicę i zabezpieczamy, aby nam nie spadł. Zestawione koła na cechach zakładamy na silnik, ale najpierw oczywiście musimy założyć na zębatkę pompy wtryskowej wcześniej włożony łańcuch górny. Dolne koło wsuwamy na wał korbowy i tym samym koło pompy wsuwamy na ośkę pompy. Ale najpierw musi nam poprawnie wskoczyć właściwie na klin koło na pompie. Zabezpieczamy go nakręcając nakrętkę i przekręcajac delikatnie kołem poprzez tę nakrętke w kierunku zakręcającym ją próbujemy wcisnąc dolną zębatkę na klin na wale.Gdy już nam wskoczy zakładamy dolną płozę i zwalniamy jej tłoczek napinający - tylko nie pomylić gwoździ.
Teraz wsuwamy płozę górnego łańcucha i wkręcamy szpilkę od przodu głowicy na której płoza ta pracuje - to ta grubsza w średnicy szpilka. Na łańcuch wsuwamy górną prowadnicę i wciskamy, aby ładnie wskoczyła w swoje miejsce. Zakładamy górne koło zębate, ale po uprzednim odtłuszczeniu powierzchni stykowej z wałkiem rozrządu delikatnie smarujemy klejem do gwintów - tak na wszelki wypadek.Założone koło łapiemy właściwą śrubą, ale nie skręcamy jeszcze na siłę. Zwalniamy tłoczek napinający górną płozę łańcucha.

3. Precyzyjne ustawienie rozrządu.
Wał korbowy mamy wciąż zablokowany i tak pozostaje nadal. Poprzez jakąś tulejke, założoną na śrubę główną na wale, przykręcamy ją na wał i w miarę mocno dociągamy, ale bez przesady. Na wałku rozrządu tuż za pierwszą stopą znajduje się wąskie podtoczenie ścięte po dwóch stronach pionowo. Do ustawienia wałka służy specjalny przyrząd, ale oczywiście my go nie posiadamy, więc wspomagamy się czymś takim jak suwmiarka. Zakładając ją na te podcięcia na wałku szczypcami pomiarowymi suwmiarki i przekładając ją na przemian w prawo i w lewo sprawdzamy odległość listwy pomiarowej suwmiarki od powierzchni głowicy. Zwracamy oczywiście uwage za każdym razem, aby suwmiarka sparła się na podtoczeniu i dobrze należy ją ściskać. Ustawiamy wałek kluczem bodajże 27 na sześciokącie na wałku w taki sposób, aby obie odległości pomiędzy stronami od suwmiarki do płaszczyzny głowicy były równe, a najdokładniej to wałek powinien być cofnięty o 2 stopnie - według mnie różnica jest niewielka i zawsze ustawiam coś pomiędzy tymi wartościami - wkońcu nowy łańcuch też się zacznie z czasem wyciągąć i wałek bedzie ponownie cofnięty.
Dokręcamy w takim położeniu śrubę na wałku trzymająca koło zębate z siłą 60-80 Nm - w oryginale powinno być 20 Nm + 35 stopni.
Dokręcamy także koło zębate na pompie wtryskowej z siłą 50 Nm.
Teraz możemy cofnąc kołek blokujący silnik na kole zamachowym i zrobić dwa obroty wałem do ponownego ustawienia krzywek na pierwszym cylindrze ku górze i ponownego zablokowania silnika, celem sprawdzenia suwmiarką prawidłowe zestawienie wałka.
4. Jeżeli rozrząd jest już dokładnie zestrojony i sprawdzony, odkręcamy z powrotem śrubę na wale korbowym z założoną tulejką tymczasową i możemy przystąpić do montażu dekla.

IV. MONTAŻ.

1. Wymieniamy simmering w deklu na nowy i po odtłuszczeniu powierzchni stykowych dekla i bloku zakładamy nową uszczelkę, pamiętając o tym, aby ją rozdzielić od części środkowej, która stanowi uszczelnienie pompy oleju z blokiem silnika. Wszystkie narożne punkty połączenia z blokiem (misy i głowicy) zalecam dodatkowo uszczelnić smarując niewielką ilością silikonu. To samo czynimy z gumową uszczelką na kanale wodnym, łączącym głowicę z deklem.
Teraz wsuwamy dekiel w swoje miejsce obserwując gumową uszczelkę poprzez otwór w głowicy po termostacie, aby przypadkiem się nie podwinęła. Jej uszkodzenie może być poważnym problemem w uszczelnieniu tego połączenia i aby uniknąć demontażu głowicy celem wymiany uszczelki pod głowicą, zalecam poświęcić więcej czasu na próbie uszczelnienia tego połączenia na tym etapie montażu dekla. Później nie będzie już żadnych możliwości zrobienia tego.
Wsunięty dekiel łapiemy i dokręcamy najpierw od przodu, a następnie przykręcamy pozostałe śruby od spodu (misy olejowej) i od góry (głowicy)
2. Zakładamy zespół kół pasowych wału korbowego i dokręcamy z siłą 100Nm + kąt 150 stopni. W tym momencie możemy już wyjąć całkowicie kołek blokujący na kole zamachowym i zaślepić korkiem.
Wymieniamy oring na pompie podciśnieniowej i łapiemy ją na swoim miejscu, ale śrub jeszcze niedokręcamy z końcową siłą. Zakładamy nową uszczelkę na pokrywę zaworową i zmarując na niej narożne miejsca przy półksiężycach zakładamy i skręcamy dekiel na głowicy. Po dokręceniu dekla dokręcamy także śruby trzymające pompę podcisnieniową.
3. Teraz możemy montować pozostałe podzespoły silnika: łapę napinającą pasek wielorowkowy, pamietając o tym, aby kapsel zaślepiający dokręcić z siłą nie większą od 20 Nm. Montujemy pompę wody, korpus termostatu, przykręcamy podstawę spręzarki klimatyzacji wraz z nią do tej podstawy, to samo czynimy z podstawą pod alternator zakładając również i jego. Z resztą w zasadzie nie ma już większego problemu i każdy będzie wiedział co dalej do montażu pozostało.
4. Zalewamy układ płynem chłodniczym i przed odpaleniem upewniamy się czy kołek blokujący został wyjęty. Uruchamiamy silnik i przystępujemy do odpowietrzania układu obserwując układ w zachowywaniu się Układ chłodzenia.
Obowiązkowo proszę zwracać uwagę na połączenie głowicy z deklem przy korpusie termostatu w którym zwracaliśmy sporo uwagi na gumową uszczeleczke, czy nie wycieka wokół niej płyn.

V. NA ZAKOŃCZENIE.

I na tym, mogę już zakończyć.
Życzę powodzenia w wymianie łańcuchów we własnym zakresie, a dla osób nie mających zbyt wiele doświadczenia w mechanice niech będzie to przestrogą przed przystąpieniem do tego zadania. Pracy jest nie mało i wymaga ona sporego wysiłku nie tylko fizycznego, ale i psychicznego od osoby podejmującej się tego zadania. Mam także nadzieję, że każdy doceni fakt jaki trud musi włożyć mechanik wymieniający rozrząd w tych silnikach.


ADNOTACJE.

Otwór na kołek blokujący silnik poprzez koło zamachowe w silnikach 1,8 TDS znajduje się nad rozrusznikiem i jest on umiejscowiony w głębi bliżej pionowego korpusu bloku silnika. Znajduje się tam także czujnik obrotów silnika i dostęp do niego nie jest rewelacyjny. Jednak dla chcącego nic trudnego i zablokować silnik trzeba. Może to wymagać trochę więcej rozbierania i rozkręcania, ale jest to jedyna opcja wpływająca na dalsze prawidłowe czynności związane z wymianą łańcuchów rozrządu.

Dziękuję za chęć zapoznania się z powyższym tekstem i życzę miłej zabawy.
W miarę możliwości postaram się o uzupełnienie tekstu w niezbędne fotki ułatwiające rozpoznanie pewnych opisanych czynności.

_________________
"Przemilczenia dzielą bardziej niż nieobecność"


Góra
 Zobacz profil  
 
 Tytuł:
PostNapisane: 26 czerwca 2007, 18:46 
sorki za laerskie pytanie ale co ile powinno sie wymieniac taki lancuszek


Góra
  
 
 Tytuł:
PostNapisane: 6 lipca 2007, 11:28 
Offline
Pierwsze kroki

Wiek: 35
Posty: 10
Lokalizacja: Kraków
Moje BMW: brak
a wiesz moze jak wymienic pasek w 1.8 M40?

_________________
/// BMW - Freude Am Fahren


Góra
 Zobacz profil Wyślij e-mail  
 
 Tytuł:
PostNapisane: 9 sierpnia 2008, 20:42 
robertbmw, Witam
mam problem z bmw e34 2,5 tds, a dokładnie ustawienie pompy wtryskowej, nie moge jej zgrac z wałem prosił bym o jak najszybszy kontakt


Góra
  
 
 Tytuł:
PostNapisane: 13 lutego 2009, 21:15 
siema
mam problem ze spięciem rorządu w 330d e46
nie wiem w którym miejscu blokuje sie wal


Góra
  
 
 Tytuł: ustawienie rozrządu
PostNapisane: 28 grudnia 2009, 16:27 
Witam. Potrzebuję pomocy w ustawieniu rozrządu w 318 Ci e 46 2001 rok,i tych blaszek na walkach.
Może ktoś ma jakiś adres gdzie mogę tego szukać.


Góra
  
 
 Tytuł: Re: Wymiana rozrządu w 2,5 td(s) i 1,8 tds
PostNapisane: 15 marca 2011, 13:48 
Offline
Forumowicz
Avatar użytkownika

Wiek: 38
Posty: 111
Lokalizacja: Chotomów
Moje BMW: e36 320
Kod silnika: m52b28
Cytuj:
Oryginalny łancuch dolny ma dwa oczka w barwie miedzianej i są one oddalone o 10 oczek zwykłych - oczka cechowe są 11-stym i 12-stym oczkiem. Te oczka muszą się pokrywać z cechami na kołach zębatych, ale na lini łańcucha po jego zewnętrznej stronie, czyli nie od strony płozy napinającej.

kompletnie nie rozumiem tego zdania.
Ja ustawiłem tak że znaki na kołach są na środku oczek miedzianych.
Na innym forum autor tego postu dodał fotki a tam znaki były chyba inaczej usytuowane (niewyraźne fotki)
Mam pytanie czy dobrze ustawiłem na tych znakach?

_________________
Obrazek


Góra
 Zobacz profil Wyślij e-mail  
 
 Tytuł: Re: Wymiana rozrządu w 2,5 td(s) i 1,8 tds
PostNapisane: 5 stycznia 2012, 18:08 
Offline
Poszukaj zanim zapytasz

Posty: 3
Dodam od siebie tylko tyle że należy pamiętać o tym aby przy wymianie paska rozrządu wymienić też napinacze. Rozrząd BMW powinien być dla bezpieczeństwa wymieniany co około 90.000 km, chociaż instrukcja producenta mówi czasami co innego.


Góra
 Zobacz profil Wyślij e-mail  
 
Wyświetl posty nie starsze niż:  Sortuj wg  
Utwórz nowy temat Odpowiedz w temacie  [ Posty: 8 ] 


Wszystkie czasy w strefie UTC + 1


Kto przegląda forum

Użytkownicy przeglądający ten dział: Brak zalogowanych użytkowników i 19 gości


Nie możesz rozpoczynać nowych tematów
Nie możesz odpowiadać w tematach
Nie możesz edytować swoich postów
Nie możesz usuwać swoich postów
Nie możesz dodawać załączników

Skocz do:  
Powered by phpBB © phpBB Group
Przyjazne użytkownikom polskie wsparcie phpBB3 - phpBB3.PL